Analogia w scholastyce nowożytnej

Opis:

Charakterystyka:

Kazimierz Gryżenia SDB
Analogia w scholastyce nowożytnej. Studium z metafizyki Franciszka Suareza

Monografia podejmuje niezwykle ważny dla rozumienia świata osób, Boga i rzeczy problem analogii. Autor ukazuje proces zmian, jakim podlegało rozumienie analogii w nowożytnej scholastyce, ze szczególnym uwzględnieniem stanowiska czołowego przedstawiciela tego okresu – Franciszka Suareza. Był to okres zawirowań doktrynalnych, w którym łacińska Christianitas stanęła przed wyzwaniem wyboru czy też wypracowania jednolitej doktryny filozoficznej. Wśród wielu orientacji myślowych dominującymi nurtami były arystotelizm tomistyczny i arystotelizm szkotystyczny. Suarez jako przedstawiciel nowo powstałego zakonu jezuickiego nie był związany z żadną dotychczasową tradycją filozoficzną. Usiłował wypracować „super system”, możliwy do przyjęcia przez wszystkich. Deklaratywnie przyjął teorię analogii (tomizm), lecz w jej rozumieniu dokonał znaczących modyfikacji. Odstąpił od stanowiska Tomasza z Akwinu, Kajetana, Franciszka Sylwestra z Ferrary i Piotra Fonseki. Z rozważań metafizycznych wykluczył analogię proporcjonalności, wyróżnił zaś i opowiedział się za nieznaną dotąd analogią atrybucji wewnętrznej. Tak rozumiana analogia, budowana w oparciu o esencjalną koncepcję bytu, była mu pomocna w wyjaśnieniu zależności stworzeń od Boga, ale nie służyła dowodzeniu istnienia Boga. Suarez pomniejszył nie tylko rolę analogii, ale w prowadzonych dyskusjach na temat analogii i jednoznaczności skłaniał się wyraźnie ku jednoznaczności (szkotyzmowi). Obok deklaracji dotyczącej analogii jawi się druga deklaracja o przyjęciu jednoznaczności. Oddana do dyspozycji Czytelnika książka uświadamia duży stopień skomplikowania nowożytnej scholastyki oraz podkreśla, że filozofia Suareza jest znaczącym ogniwem umacniania się tendencji esencjalistycznych i ontologicznych. Stawia też pytanie, czy tak pojmowana i uprawiana filozofia nie przyczyniła się do późniejszej niechęci wobec filozofii jako takiej, zwłaszcza metafizyk

Lublin 2019, cena 26 zł
ISBN 978-83-65792-18-1
EAN  9788365792181
format 23x15,6 cm
miękka oprawa

Analogy in Modern Scholastics. A Study of Francisco Suarez Metaphysics

The monograph concerns the problem of analogy, which is extremely important for understanding the world of people, God and things. The author shows the process of changes of the understanding of analogy in modern scholastics, with particular emphasis on the position of the leading representative of this period - Franciszek Suarez. It was a period of doctrinal turbulence, in which Latin Christianitas faced the challenge of choosing or developing a unified philosophical doctrine. Among the many orientations of thought, the dominant trends were Thomist Aristotelianism and Scotist Aristotelism. Suarez as a representative of the newly founded Jesuit order was not associated with any current philosophical tradition. He tried to work out a "super system" acceptable to everyone. He declaratively accepted the theory of analogy (Thomism), but in his understanding made significant modifications. He left from the concept of Tomasz Aquinas, Cajetan, Francis Sylvester from Ferrara and Piotr Fonseca. Suarez excluded the analogy of proportionality from metaphysical considerations, he distinguished and opted for the analogy of internal attribution which he had not yet known. Such an analogy, built on the basis of the essentialist conception of being, was helpful in explaining the dependence of creatures from God, but it did not serve to prove the existence of God. Suarez diminished not only the role of analogy, but in the discussions on analogy and unambiguity he clearly tended to be unambiguous (Scotism). In addition to the declaration regarding analogy, the second declaration on the adoption of unambiguity appears. The book, available to the reader, makes us aware of the great complexity of modern scholasticism and emphasizes that the Suarez philosophy is a significant link in the strengthening of essentialist and ontological tendencies. There is also the question of whether the philosophy understood and practiced in this way contributed to the subsequent reluctance towards philosophy as such, especially metaphysics.

(only Polish edition)